Αίγινα: 9 Πεζοπορικές Διαδρομές

Μόλις λίγα μίλια μακριά από τον Πειραιά βρίσκεται η Αίγινα, ένας τόπος γεμάτος ομορφιά και ενδιαφέρουσα ιστορία. Από τους προϊστορικούς χρόνους υπήρξε μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Ήταν η πρώτη πόλη που έκοψε ασημένιο νόμισμα, ήδη από το 650 πΧ. Διεκδίκησε ξανά την πρωτοκαθεδρία της στην ιστορία ως προσωρινή πρωτεύουσα της κυβέρνησης Καποδίστρια τη διετία 1828 - 1829. Αναπόφευκτα επισκιάστηκε με την πάροδο του χρόνου από την Αθήνα, λόγω της κοντινής απόστασης.

  Η Αίγινα ανήκει στο σύμπλεγμα των νησιών του Αργοσαρωνικού. Βρίσκεται στη μέση του Σαρωνικού κόλπου ανάμεσα στη Σαλαμίνα, το Αγκίστρι και τα Μέθανα. Η έκταση της ανέρχεται στα μόλις 87 τ.χλμ2, όμως κρύβει πλούσια ενδοχώρα. Το Όρος αποτελεί το υψηλότερο βουνό της Αίγινας με υψόμετρο τα 531 μέτρα. Ακολουθεί λίγο πιο βόρεια το Πλατυβούνι με 441 μέτρα.

Σε πολλά σημεία του νησιού θα συναντήσετε πυκνά πευκοδάση (στο βορειοανατολικό τμήμα) ενώ σε άλλα δε θαμνώδης έκταση (κυρίως στο νότιο τμήμα). Όμως σε πολλά σημεία του νησιού θα συναντήσετε φιστικιές. Το Αιγινήτικο φιστίκι έχει καταχωρηθεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), ενώ μπορείτε να το βρείτε παντού στο νησί.

  Το νησί θεωρείται παράλληλα ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα στην Ελλάδα. Ο πληθυσμός της ξεπερνά τους 13.000 κατοίκους, ενώ το βόρειο τμήμα του νησιού δέχεται ολοένα και περισσότερη οικιστική πίεση. Παρά την οικιστική ανάπτυξη του νησιού, οι ομορφιές της Αίγινας μένουν ανεξίτηλες. Στο νησί θα βρείτε μονοπάτια που διασχίζουν φιστικιές, αρχαίους ελαιώνες, πευκοδάση και μνημεία ιστορικής σημασίας.

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ

Η πεζοπορία είναι ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε το νησί. Υπάρχει πλούσιο δίκτυο μονοπατιών που διασχίζει το νησί από άκρη σε άκρη. Στο χάρτη της Ανάβασης για την Αίγινα θα βρείτε 9 διαδρομές με τις περιγραφές τους.

1. Γύρος Ελλάνιου Διός 8,8χλμ

Η διαδρομή διασχίζει παλιούς γεωργο-κτηνοτροφικούς οικισμούς του νησιού και ακατοίκητες περιοχές της νότιας Αίγινας με εξαιρετική θέα προς Πελοπόννησο. Αφετηρία ο τσιμεντόδρομος μπροστά από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Ανιτσαίο στο οποίο δεσπόζει παλιός ανεμόμυλος. Μετά από περίπου 300μ η διαδρομή συνεχίζει σε παλιό μονοπάτι. Αφού διασχίσει τον οικισμό των Βλάχηδων συνεχίζει προς το Σφεντούρι πριν από το οποίο συναντά δυο σουβάλες . Μετά το Σφεντούρι περνά από μεγάλο αλώνι σε μικρή απόσταση από παραδοσιακά εκκλησάκια και στη συνέχεια από τη μεγάλη σουβάλα Αχλάδα. Εδώ η διαδρομή γίνεται ανηφορική και οδηγεί σε χωματόδρομο από όπου ξεκινά το μονοπάτι για την κορυφή. Ακολουθεί το κατηφορικό μονοπάτι προς Ταξιάρχες –ελληνιστικά ερείπια και τέλος, επιστροφή στο Ανίτσαιο.

2. Σφεντούρι - Ελαιώνας 3.3χλμ

Από τα βόρεια του οικισμού Σφεντούρι ξεκινά πετρόκτιστο καλντερίμι που περνά μέσα από χωράφια με αναβαθμίδες γεμάτες ελαιόδενδρα. Θέα προς τη δύση (Πέρδικα, Μονή, Μέθανα). Περνώντας από δύο πανέμορφα ξωκκλησια, φθάνουμε σε μεγάλο πέτρινο αλώνι. Σε λίγα λεπτά το μονοπάτι καταλήγει στη σουβάλα “Αχλάδα”. Από την “Αχλάδα” και με κατεύθυνση βόρεια, ξεκινά κατηφορικό χωμάτινο μονοπάτι που μας οδηγεί στον αρχαίο ελαιώνα, τόπο σπάνιας ομορφιάς. Προστατευμένη από τα γειτονικά βουνά, η περιοχή μοιάζει με φυσική λεκάνη που συγκεντρώνει τα νερά τους, λόγο για τον οποιο επιβίωσαν τα υπεραιωνόβια εντυπωσιακά ελαιόδενδρα. Το μονοπάτι καταλήγει στο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας με την παλιά πετρόκτιστη κλειστή δεξαμενή και τις λαξευμένες στη μαυρόπετρα ποτίστρες.

3. Αρχαίος Ελαιώνας 5,8 χλμ

4. 

    

Από τη β ́παραλία του Μαραθώνα ακολουθούμε την άσφαλτο προς την πόλη. Μετά από 200μ. στα αριστερά μας διακρίνουμε το μικρό υγρότοπο του Μαραθώνα που φιλοξενεί μεταναστευτικά πουλιά. Σε 100μ. στρίβουμε δεξιά προς το βουνό. Χωματόδρομος μας οδηγεί στην αρχή του μονοπατιού προς τον παλιό οικισμό των Καπότηδων όπου φθάνουμε μετά από 35λ. Ανεβαίνουμε τη δεξιά πλαγιά προς τον παραδοσιακό οικισμό της Παχειάς Ράχης, με τα πέτρινα και τα καλντερίμια. Αφού περάσουμε την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου (θεμελιώθηκε το 1813) στρίβουμε δεξιά σε κατηφορικό μονοπάτι πλάι στο ρέμα. Μετά από 30λ. φτάνουμε στην κοιλάδα του «Ελαιώνα» όπου δεσπόζουν οι αρχαίες ελιές, ηλικίας 1500-2000 ετών. Το μονοπάτι περνά από το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας με την παλιά πετρόκτιστη κλειστή δεξαμενή και τις λαξευμένες στη μαυρόπετρα ποτίστρες, και οδηγεί σε κάποιες από τις πιο εντυπωσιακές ελιές του Ελαιώνα. Η κάθε μία αποτελεί ένα διαφορετικό ζωντανό γλυπτό. Αφιερώσετε χρόνο για να τις εξερευνήσετε. Από τον Ελαιώνα κατηφορίζουμε προς την παραλία Μαραθώνα, όπου φθάνουμε μετά από 50 περίπου λεπτά, περνώντας στο τέλος της διαδρομής δίπλα σε μποστάνια κηπευτικών ντόπιων παραγωγών ενώ αριστερά μας διακρίνουμε το λόφο Κακοπέρατο από όπου έβγαινε η μαυρόπετρα για την κατασκευή της διάσημης Αιγινήτικης μυλόπετρας.

4. Χρυσολεόντισσα 6χλμ

Από την Παχειά Ράχη προχωράμε ανατολικά 800 μ. στην άσφαλτο. Το ανηφορικό μονοπάτι ξεκινά από το κοιμητήριο και οδηγεί στο μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσολεόντισσας, σε οροπέδιο στο κέντρο της Αίγινας. Μόλις φθάσουμε στο ύψωμα η διαδρομή γίνεται επίπεδη και εύκολη. Στρίβουμε δεξιά προς την ανατολή όπου βρίσκεται το οροπέδιο του Αγ. Λεοντίου το οποίο περιβάλλεται από λόφους. Εκεί, εντοπίζονται πολλά θραύσματα κεραμικών και παλιό καμίνι.

Στην ανατολική πλευρά του οροπεδίου υπάρχει το ξωκλήσι του Αγ. Λεοντίου, κτισμένο τον 17ο αι. πάνω σε αρχαία ερείπια. Η περιοχή ονομάζεται Μπουρδέχτης (παραφθορά της λέξης ομβροδέκτης) γιατί πριν το εκκλησάκι, υπάρχει τοπικό υδραγωγείο που αποτελείται από ένα σύστημα υπογείων θαλάμων, στοών και τριών πηγαδιών, λαξευμένων στο φυσικό έδαφος, σε βάθος περίπου 6 μ. από την επιφάνεια. Στο Μπουρδέχτη στρίβουμε αριστερά και το εύκολο πλέον μονοπάτι μας οδηγεί κατευθείαν στη γυναικεία Μονή Χρυσολεόντισσας. Μικρή παράκαμψη μας φέρνει στο τεράστιο αλώνι της Μονής που μαρτυρεί την παλιά αγροτική αίγλη της περιοχής και προσφέρει υπέροχη θέα προς την Παληαχώρα και τη Μ. Αγ. Νεκταρίου.

5. Ανατολική Αίγινα 5.8χλμ

Από τον οικισμό Ανιτσαίου με τον χαρακτηριστικό ανεμόμυλο, κατηφορίζουμε προς βορρά μέχρι το πευκοδάσος πλάι στο μικρό φαράγγι με την πλούσια βλάστηση. Συνεχίζουμε περνώντας κοντά από τις λαξευμένες στο βράχο οικογενειακές δεξαμενές συλλογής βρόχινου νερού που αποκαλούνται «σουβάλες» οι οποίες προαναγγέλλουν τον παραδοσιακό οικισμό του Κύλινδρα όπου φθάνουμε μετά από μια ώρα. Διασχίζουμε το χωριό που προσφέρει θαυμάσια δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης. Στην πλατεία στρίβουμε δεξιά. Μετά από 100 μ. περίπου, παίρνουμε το χωματόδρομο στα δεξιά μας, ο οποίος οδηγεί σε μονοπάτι που μας φέρνει στις παρυφές του παραλιακού χωριού Πόρτες. Παρακάμπτοντας το χωριό, αρχίζουμε την άνοδο προς Ανιτσαίου περνώντας από όμορφο καλντερίμι οριοθετημένο από πέτρινους τοίχους και πλούσια βλάστηση. Προσοχή: μετά το κοιμητήριο, μπαίνουμε στον ασφαλτόδρομο, τον οποίο αφήνουμε μετά από 100 μ., στρίβοντας δεξιά για να βρούμε και πάλι το μονοπάτι που διασχίζει το όμορφο αγροτικό τοπίο με τις παλιές πεζούλες.

6. Σκοτεινή - Μονή Χρυσολεόντισσας 5.8χλμ

Η διαδρομή, με κατεύθυνση ανατολική, αρχικά σε χωματόδρομο, ακολουθεί το ρέμα της Σκοτεινής («Ασωπός» στην αρχαιότητα). Περπατώντας δίπλα στο ρέμα, περνάμε από τη μεγάλη βελανιδιά και στη συνέχεια κάτω από τον οικισμό Φρεάτσι. Στην εύφορη αυτή περιοχή υπήρχε πηγή, αλώνι,πατητήρι κλπ. Εδώ τελειώνει ο χωματόδρομος και η διαδρομή συνεχίζει σε μονοπάτι με κατεύθυνση νοτιοδυτική και πανοραμική θέα προς το λιμάνι και το Σαρωνικό, περνά από τις παρυφές του οικισμού των Τζίκηδων, αρχικά σε χωματόδρομο – τσιμεντόδρομο και σύντομα γίνεται πάλι ανηφορικό μονοπάτι για να μας οδηγήσει πρώτα στο μεγάλο αλώνι και στο μοναστήρι της Χρυσολεόντισσας.

7. Γύρος Παλαιοχώρας 1,2χλμ

Η Παλαιά Χώρα ή Παληαχώρα, έγινε πρωτεύουσα του νησιού τον 9ο μ.χ.αιώνα, λόγω του κινδύνου στα παράλια από τις επιδρομές των Σαρακηνών.Ο χώρος κατοικήθηκε για 1000 χρόνια, μέχρι τις αρχές του 19ου αι. Σήμερααπομένουν 35 πέτρινα εκκλησάκια. Για να μπούμε στον υπέροχο μικρό «Μυστρά» της Αίγιναs παίρνουμε το χωματόδρομο που βρίσκεται πίσω από το εκκλησάκι του Σταυρού και συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση στο μονοπάτι που ακολουθεί περιμετρικά το λόφο. Στη συνέχεια το μονοπάτι στρίβει NA με θέα προς το δάσος του Μεσαγρού, τους παράξενους γεωλογικούς σχηματισμούς στην πίσω μεριά του λόφου και τη θέα προs το Σούνιο. Μετά το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, παίρνουμε αριστερά την άνοδο. Περνάμε από το μικρό μοναστήρι τηs Αγίας Κυριακής και ανεβαίνουμε στην περιοχή του παλαιού κάστρου. Εκεί παρατηρούμε τη δισυπόστατη εκκλησία των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου και τις ομβροδεξαμενές που επέτρεπαν την επιβίωση σε καιρούς πολιορκίας. Η κάθοδος γίνεται αρχικά από την ίδια διαδρομή, σύντομα στρίβουμε δεξιά στο δεύτερο περιμετρικό μονοπάτι του λόφου που βρίσκεται κάτω από τους τεράστιους βράχους του κάστρου. Συναντάμε το ασκηταριό του Αγίου Διονυσίου, την ανακαινισμένη Επισκοπή (Άγιος Διονύσιος) και την κεντρική πλατεία του οικισμού την αποκαλούμενη Αγορά ή Forum των Βενετών όπου δεσπόζει ο Άγιος Γεώργιος ο καθολικός (ή «Παναγία η Φορίτισσα»). Τα σκαλιά μετά την πλατεία μας φέρνουν στο επίπεδο από όπου ξεκινήσαμε.

8. Παλαιά Χώρα - Μεσαγρός 5.2χλμ

Η διαδρομή ξεκινά με τον κατηφορικό ασφαλτόδρομο και μετά από 700 μ. Στρίβει δεξιά στο δασικό χωματόδρομο με κατεύθυνση ανατολική μέσα στο πευκοδάσος. Στην περιοχή αυτή, καθώς και σε όλες τις ορεινές πευκόφυτες περιοχές του νησιού οι κάτοικοι έκαναν συλλογή και εμπορία του ρετσινιού για το κρασί και την παρα γωγή νεφτιού ως διαλυτικό των ελαιοχρωμάτων. Στο τέλος του δασικού δρόμου ο ασφαλτόδρομος δεξιά οδηγεί στο χωριό Μεσαγρός. Εδώ βρίσκεται η εύφορη κεντρική πεδιάδα του νησιού. Ο Μεσαγρός κατέχει τα πρωτεία στη γνωστή απο την αρχαιότητα Αιγινήτικη κεραμική. Σήμερα στον οικισμό υπάρχουν ακόμα δυο παραδοσιακά εργαστήρια που εξακολουθούν να κατασκευάζουν πήλινα χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα.

9. Μεσαγρός - Ναός Αφαίας 2.5χλμ

Η διαδρομή ξεκινά με τον κατηφορικό ασφαλτόδρομο και μετά από 200 μ. στρίβει δεξιά στο μονοπάτι με κατεύθυνση ανατολική μέσα στο ρέμα. Ο χωματόδρομοs στον οποίο οδηγεί το μονοπάτι καταλήγει σε κεντρικό ασφαλτόδρομο τον οποίο διασχίζουμε κάθετα. Το ανηφορικό μονοπάτι ξεκινάει ανάμεσα σε αμπελώνες, διασχίζει πυκνό πευκοδάσος και καταλήγει στον περίφημο αρχαίο ναό της Αφαίας.